Szkoła Podstawowa w Bażanówce

Wpływ czytania na rozwój dzieci i młodzieży

Warunki życia współczesnej rodziny sprawiają, że coraz mniej czasu rodzice i dzieci spędzają razem przy wspólnej zabawie. Wydaje się, że w wielu rodzinach telewizor i komputer zastąpił jeden z najbardziej cennych sposobów spędzania czasu, jakim jest czytanie dzieciom książek.

Współcześnie mamy mnóstwo sposobów, aby zachęcić dziecko do czytania.  Czytanie książek jest inwestycją w rozwój dziecka.

Zalety czytania książek:

1. Czytanie na głos niemowlęciu stymuluje rozwój jego mózgu. Zanim małe dziecko nauczy się mówić – najpierw uczy się rozumieć mowę, czyli tworzy tzw. Słownik bierny. Ta prawidłowość jest związana z kolejnością dojrzewania poszczególnych ośrodków w mózgu odpowiedzialnych za rozumienie oraz artykułowanie mowy. Nauka mowy rozpoczyna się więc tak naprawdę od momentu kiedy niemowlę  zaczyna być otaczane mową,
2. Czytanie kilkulatkowi rozbudza w nim ciekawość świata i pomaga mu zrozumieć siebie i innych. Wzory zachowań bohaterów bajkowych są przyjmowane przez najmłodszych bezkrytyczne – często możemy zaobserwować, że maluch odtwarza zachowanie ulubionej postaci bajkowej. Utożsamia się z postacią głównego bohatera; towarzyszy mu w wędrówce ,razem z nim przeżywa radość, strach, smutek czy ból. nawiązuje przyjaźnie, stawia czoła wrogom, odpoczywa, bawi się. Dzieci szybko uczą się poprzez przykład – naśladując. Dzięki tej identyfikacji zapoznaje się z całą gamą emocji, uczuć i postaw. Uczy się zachowań społecznie akceptowanych oraz tych, które są potępiane.
3. Czytanie stymuluje rozwój mowy i usprawnia pamięć. Książki ubogacają tak bierny (rozumienie) jaki czynny (mowa) słownik dziecka, poszerzając wiedzę o świecie i pomagając w ten sposób odnosić sukcesy w przedszkolu i w szkole. Czytanie pomaga także w przezwyciężaniu dysleksji. Dzieci zapoznając się z bogactwem języka literackiego nabywają umiejętność poprawnego wysławiania się, mobilizuje do tworzenia własnych opowiadań  i wierszy.
4. Czytanie kształtuje wrażliwość moralną dziecka. Dzieci którym rodzice regularnie czytają szybciej się rozwijają, łatwiej przyswajają wiedzę o świecie i ludziach, a także czują się bezpieczne i kochane. Świadczy o tym min. jego żywa reakcja kiedy słuchając opowiadania śmieje się, płacze a czasem nieruchomieje w momentach napięcia.
5. Książki kształtują pozytywny obraz siebie. Dziecko czytając wraz z rodzicem może pochwalić się swoją wiedzą. Chętniej będzie uczyło się i poznawało nowe pojęcia – ma to wpływ na ogólny rozwój społeczny dziecka. Książka zaspokaja potrzebę informacji                      i wzbogaca zasób wiadomości, zaś ilustracje w książkach ułatwiają tworzenie wyobrażeń o miejscach odległych i niedostępnych w codziennym życiu.
6. Czytanie odpowiada również za budowanie szczególnego rodzaju więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami a dziećmi. Wspólne czytanie jest szczególną formą spędzania czasu z dzieckiem. To przynosi zarówno „korzyści natychmiastowe” jak i procentuje na przyszłość. Dzięki czytaniu cała rodzina może wspólnie spędzać czas, a przeczytane treści mogą stanowić pretekst do wspólnych rozmów.
7. Wspólne głośne czytanie z dzieckiem pomoże mu pokonać wiele problemów wieku dorastania. Literatura daje wsparcie w zmaganiu z różnymi problemami. Ukazuje różnorodne wzorce myślenia. Ogromną rolę odgrywają tutaj bajki terapeutyczne. Jest to literatura powszechnie znana i dostępna. Według Marii Molickiej znanej bajkoterapeutki, jest ona ważną metodą wspierania i oddziaływania terapeutycznego we wczesnych okresach rozwoju dziecka .Może pomóc w efektywnym radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi takimi jak: frustracje, lęki, niska samoocena, uzależnienia. Taka literatura kompensuje niezaspokojone potrzeby oraz wpływa na kształtowanie się poczucia własnej wartości. Ale w głośnym czytaniu chodzi tak naprawdę o to, aby poświęcić dziecku swój czas, uwagę, a przy tym miłość.

Codzienne czytanie dziecku:

• Zapewnia emocjonalny rozwój dziecka
• Rozwija język, pamięć i wyobraźnię
• Uczy myślenia, poprawia koncentrację
• Wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka
• Poszerza wiedzę ogólną
• Ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole
• Uczy wartości moralnych, pomaga w wychowaniu
• Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów
• Chroni przed zagrożeniami ze strony masowej kultury
• Kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie

Czytajmy dzieciom książki, pokazujmy kolorowe ilustracje, rozmawiajmy o przeczytanej treści, tłumaczmy niezrozumiałe słowa, odpowiadajmy na nurtujące dziecko pytania. Maluch siedzący na kolanach mamy czy taty czuje się kochany, potrzebny i ważny. Po prostu – szczęśliwy.

Opracowała Monika Dżułyk